De heilzame werking van Epsom zout

• Geplaatst op 31 Juli 2018
• Door Michel Vos
• Geplaatst in beweging, cortisol, energie, hormonale balans, magnesium, mindfulness, opname, Recovery, Spierherstel, Voeding
• 6

Epsom zout staat al jaren in de belangstelling omdat het een bijzonder heilzame werking heeft. Wat is dit mysterieuze goedje en wat maakt dat dit mengsel van zwavel, zout en magnesium zo populair is? In dit artikel lees je alles over de werking van Epsom zout en waarom het zo populair is onder sporters.

Wat is Epsom zout

Epsom zout is een vorm van zout die veel magnesium bevat. Deze vorm van zout komt in de vrije natuur maar op een paar plekken voor. Gelukkig is het ook mogelijk om Epsom zout te maken. Dit kan door zwavelzuur te neutraliseren met dolomiet. Dit is een bepaalde vorm van zout die koolstof en magnesium bevat. Epsom zout is van zichzelf erg instabiel en op zoek naar koolstof voor een chemische reactie.

Op sommige plaatsen komt er ook nog puur Epsom zout voor, maar dit is meestal in kleine hoeveelheden. Zo heeft men korte tijd geprobeerd om een Epsom zout mijn te exploiteren in Death Valley (Californië)[1]. Binnen twee jaar was al het zout van hoge kwaliteit uit de mijn gehaald en ging het bedrijf dat de mijn exploiteerde failliet.

Epsom zout heeft haar naam te denken aan het Engelse stadje Epsom. In dit stadje, niet ver van Londen, werden in de zeventiende eeuw bronnen ontdekt die rijk waren aan magnesiumzout. Door dit water te koken kon Epsom zout worden gedestilleerd. In eerste instantie werd water met Epsom zout ingenomen op de lege maag. Al snel werd het zout een geliefd medicijn dat in heel Groot-Brittannië werd verkocht[2]. Pas later werd ontdekt dat het zout een veel heilzamere werking heeft wanneer het door de huid wordt opgenomen.

Mocht je overigens ooit van plan zijn om naar Epsom te gaan voor een heilzaam duikje in een bronnenbad met zout water, bespaar jezelf dan de moeite. Er is in het stadje zelf niets te zien dat te maken heeft met het zout, afgezien van een waterpomp in het centrum.

De heilzame werking van Epsom zout

De belangrijkste werkzame stof van Epsom zout is magnesium. Magnesium is een van de meest cruciale mineralen voor ons lichaam. Zo speelt het mineraal een belangrijke rol in honderden verschillende biologische processen[3], uiteenlopend van de ontwikkeling van je energiehuishouding, de ontwikkeling van je zenuwstelsel en spieren tot en met het reguleren van je gemoed.   

Ondanks dat magnesium erg belangrijk voor je is, heeft een groot deel van de bevolking een tekort aan dit mineraal. Uit schattingen van wetenschappers blijkt dat een derde tot de helft van de mensen een tekort heeft aan dit mineraal[4] [5]. In de meeste gevallen leiden deze tekorten niet tot gezondheidsklachten, maar het lichaam functioneert niet optimaal als de magnesiumwaarden te laag zijn.

Het goede nieuws is dat magnesium een van de weinige mineralen is die door de huid kan worden opgenomen. Dit betekent dat een bad met Epsom zout voldoende is om je magnesiumwaarden te verhogen als deze te laag zijn.

Epsom zout en stress

Ongetwijfeld het belangrijkste voordeel van Epsom zout is de werking tegen stress. Dit heeft te maken met de enorme boost aan magnesium die je lichaam krijgt. Deze hoeveelheid magnesium zorgt er voor dat cortisol, het stresshormoon, afgebroken wordt. Omdat cortisol voor een deel uit koolstof bestaat, wordt de stof ook afgebroken als gevolg van de chemische reacties met het instabiele Epsom zout.

Cortisol wordt door ons lichaam aangemaakt als een reactie op stress. Dit is nuttig in sommige gevallen, bijvoorbeeld als er een beer achter ons aan zit. Helaas wordt deze stressreactie ook getriggerd door allerlei

dingen die niet rechtstreeks gevaarlijk zijn, zoals deadlines en functioneringsgesprekken. Hierdoor kan het gebeuren dat je langdurig last hebt van hoge cortisolwaarden.

Als je langdurig last hebt van hoge cortisolwaarden heeft dit allerlei ongewenste effecten. Cortisol remt bijvoorbeeld de ontwikkeling van de spieren, onderdrukt het immuunsysteem en zorgt ervoor dat er minder collageen wordt aangemaakt in de huid. Epsom zout is een van de meest effectieve manieren om het overschot aan cortisol in te dammen en daarom wordt het steeds populairder.

Epsom zout en hormonen

We weten dus al dat Epsom zout een gunstige werking heeft als je teveel van het stresshormoon cortisol in je bloed hebt. Cortisol werkt direct tegen testosteron en om die reden helpt een lagere cortisolwaarde om je testosteronwaarden te verhogen. Maar Epsom zout doet meer met de hormoonhuishouding in je lichaam[6].

Als gevolg van de grote hoeveelheid magnesium in Epsom zout gaan ook andere hormonen anders functioneren. Zo zorgt magnesium ervoor dat het lichaam beter reageert op insuline. Deze reactie is zelfs zo sterk dat er uit onderzoek is gebleken dat hogere magnesiumwaarden direct leiden tot een lagere kans op diabetes type II[7].

Andere gezondheidsvoordelen

Naast de grote voordelen voor de hormoonhuishouding, heeft Epsom zout nog tal van andere voordelen voor de gezondheid.

Al honderden jaren gaan mensen naar kuuroorden zoals de Thermen bij Valkenburg of het bronnenbad in Bad Nieuweschans. Deze kuuroorden zijn populair vanwege het zwavel dat er in het water zit. Zwavel heeft een ontgiftende werking omdat het zich aan allerlei gifstoffen hecht. Deze worden vervolgens door de huid uitgescheiden. Het zwavel in Epsom zout heeft precies dezelfde werking als deze zwavelbaden.

Een laatste belangrijke voordeel van magnesium is de ontstekingsremmende werking. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat supplementatie met magnesium ontstekingsreacties vermindert. Dit is vooral erg belangrijk als je een vorm van een ontsteking hebt. Ook als je gesport hebt ontstaan er vaak kleine ontstekingen. Deze kunnen de spierpijn na het sporten verergeren[8].

Epsom zout en sporters

Tijdens het sporten verzuren je spieren als gevolg van het verbranden van koolhydraten. Bij deze verbranding ontstaan verschillende afvalproducten, waaronder melkzuur. Om dit melkzuur ook te verbranden is heel veel zuurstof nodig en dat is in de meeste gevallen niet voorhanden. Het melkzuur blijft achter in je spieren en zorgt daarom voor een branderig gevoel in de spieren. Door de aanwezigheid van het melkzuur kun je je spieren ook minder goed samentrekken.

Aan het eind van de workout merk je soms de gevolgen van een teveel aan melkzuur in de spieren. In ernstige gevallen kun je last krijgen van misselijkheid of kortademigheid. De hoeveelheid melkzuur in de spieren heeft, anders dan je zou denken, geen invloed directe op de hevigheid van spierpijn in de dagen na de oefening[9]. De magnesium in Epsom zout zorgt er wel voor dat het melkzuur snel wordt afgebroken, zodat je spieren zich beter kunnen herstellen. Dit zorgt er wel voor dat je later minder spierpijn hebt.  

Stress tijdens en na het sporten

Hoe gezond sporten ook is, zeker als je jezelf flink gepusht hebt, is de kans aanwezig dat er een soort stressreactie is ontstaan in je lichaam[10]. Zoals bij iedere stressreactie hoort ook bij deze stressreactie cortisol. De stressreactie bij duursporten is de reden dat je zelden een supergespierde marathonloper ziet. De spieren van de marathonloper worden continu ‘opgegeten’ als gevolg van het cortisol. Als je korter dan een halfuur hardloopt is de stressreactie overigens verwaarloosbaar klein.

Ook als je aan krachttrainingen of andere soorten van sport doet, ben je helaas niet immuun voor de gevolgen van cortisol. Ook als je gewichten drukt, voetbalt of lekker over de mat rolt in je gi komt er cortisol vrij [11]. Dit kan ervoor zorgen dat je workout een stuk minder effectief is dan je zou willen. De kans op verhoogde cortisolwaarden is groter als je niet goed hebt gegeten voor het sporten of als je veel koffie drinkt. Ook als het sporten niet goed gaat komt er veel cortisol vrij. Denk hierbij aan situaties waarin je pijn hebt, door je tegenstander de ring uit bent gewerkt of als je je tijdens het sporten je schoenen bent kwijt geraakt.

De remedie voor deze cortisol is niet anders dan bij de cortisol die vrijkomt als gevolg van een vervelende baas of een ruzie met je partner. Een bad in Epsom zout helpt om ervoor te zorgen dat de cortisol afgebroken wordt.

Als gevolg van de afbraak van cortisol heeft je workout een positiever effect op het ontwikkelen van spiermassa. Doordat melkzuur en andere afvalproducten van het sporten afgebroken worden, heb je minder last van spierpijn en herstellen je spieren beter. Ook de ontstekingsremmende werking doet hierbij een duit in het zakje. Omdat je spieren ontspannen zijn is de kans verder kleiner dat je na het sporten een blessure oploopt[12].

Voor het sporten

Er zijn ook sporters die juist voor het sporten een bad nemen in Epsom zout. Als je vooraf een bad neemt, zorgt dit ervoor dat je spieren heerlijk ontspannen zijn voor je begint. Dit verkleint de kans op verrekkingen en andere blessures. Dit is vooral een voordeel bij sporten waar het echt op zuivere spierkracht aankomt , zoals gewichtheffen.

Mocht je rondom het sporten slechts tijd hebben voor één bad in Epsom zout, dan raden wij om dit na het sporten te doen. De voordelen van een bad na het sporten zijn een stuk groter en met name het snellere herstel is veel waard.

Hoe kun je Epsom zout het beste gebruiken?

De meest gangbare manier om gebruik te maken van de voordelen van Epsom zout is door het gebruik te maken van de transdermale werking van het zout. Dit betekent simpelweg dat je het zout door je huid heen laat werken, terwijl de magnesium door je huid heen geabsorbeerd wordt.

Een simpele oplossing is om een voetenbadje met Epsom zout te maken. Aan een gewoon voetenbadje met water voeg je ongeveer een theekopje Epsom zout toe. Je laat je voeten tussen de dertig en de zestig minuten in het water. Eventueel kun je een geurende olie toevoegen ervoor te zorgen dat je na afloop heerlijk ruikt.

In plaats van een voetenbad is het ook mogelijk om je hele lichaam onder te dompelen in het water met Epsom zout. In dit geval voeg je ongeveer twee theekopjes van het zout toe aan een bad met water. Ook hier kun je eventueel olie toevoegen om ervoor te zorgen dat de huid goed gehydrateerd blijft. Als je in een badkuip met Epsom zout gaat liggen, dan lig je hier ongeveer 10 minuten tot een kwartier in.

Floaten

Een andere mogelijkheid om Epsom zout zijn werk te laten doen is door middel van floaten. Tijdens het floaten combineer je de heilzame werking van Epsom zout met de voordelen van sensory deprivation (dit is een moeilijk woord voor een bijzonder prikkelarme omgeving). Tijdens het floaten lig je in een tank met daarin water en ongeveer 400 kilo Epsom zout. Deze tank (of een kamer waarin een badkuip staat) wordt volledig afgesloten, waardoor je geen licht meer ziet en geen geluid meer hoort. Voor meer informatie over floaten in epsom zout, lees ons artikel: Floaten in Epsom zout, hoe werkt het en wat zijn de voordelen?

Epsom zout drinken

In vroegere tijden werd Epsom zout vaak gedronken met water. Het is nog altijd mogelijk om dit te doen, maar houd er dan wel rekening mee dat het een laxerende werking heeft[13]. Sterker nog, Epsom zout werd traditioneel zelfs gebruikt als medicijn tegen obstipatie. Wel zijn de voordelen op het gebied van de spieren en stressreductie kleiner. Dit heeft er mee te maken dat je minder zout gebruikt dan wanneer je een bad neemt.

Je kunt Epsom zout drinken door een kleine eetlepel zout toe te voegen aan een glas water. Deze drink je vervolgens op. Voeg eventueel wat limoensap toe om de smaak van het drankje te verbeteren. Epsom zout werkt dehydraterend, dus neem gedurende de rest van de dag een of twee extra glazen water.

Hack je herstel met Epsom zout

Een heftige workout kan een behoorlijke aanslag zijn op je lichaam. Een (voeten)bad in Epsom zout is wellicht een van de beste dingen die je kunt doen om het herstel te bevorderen. Als gevolg van de magnesium in het zout en de ontgiftende werking worden cortisol en afvalstoffen uit je spieren, zoals melkzuur, in hoog tempo afgebroken. Daarnaast heb je minder last van kleine ontstekingen die ontstaan na het sporten.

Ook als je niet bent gaan sporten is Epsom zout bijzonder heilzaam. Het is een van de meeste effectieve middelen tegen stress vanwege de invloed op het stresshormoon cortisol. Epsom zout helpt om je hormoonhuishouding op orde te houden, terwijl het ook nog ontstekingsremmend werkt. De zwavel in Epsom zout voert andere gifstoffen weg. Neem de volgende keer je bad dus eens met een flinke schep zout!

[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Epsom_Salts_Monorail

[2] http://www.epsomsaltsoakbath.com/history-of-epsom-salt/

[3] https://ods.od.nih.gov/factsheets/Magnesium-HealthProfessional/

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11794636

[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22364157

[6] https://draxe.com/epsom-salt/

[7] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21868780

[8] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8871903

[9] https://www.scientificamerican.com/article/why-does-lactic-acid-buil/

[10] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18787373

[11] https://www.bodybuilding.com/fun/drobson.htm

[12] http://www.epsomsaltcouncil.org/fitness-wellness/how-top-athletes-beat-the-heat/

[13] https://draxe.com/epsom-salt/

Gerelateerde producten 

Recovery Epsomzout	Onnit New Mood