Cafeïne en cortisol: word je gestrest door koffie?
- Geplaatst op
- Door Dave Asprey (Bulletproof)
- Geplaatst in Bulletproof, For your health
- 1
In dit artikel wordt dieper ingegaan op cafeïne tolerantie en de koffie-gerelateerde afgifte van cortisol.
Bouw je tolerantie op voor cafeïne als je elke dag koffie drinkt?
Het hangt er van af. Mensen reageren verschillend op de invloed van cafeïne, mede omdat het je genen zijn die je reactie op cafeïne beïnvloeden. Dat is waarom een kop koffie die voor jou nauwelijks iets doet, iemand anders twee dagen lang wakker kan houden.
Toch is het basis mechanisme achter cafeïne voor iedereen hetzelfde. Je hersenen gebruiken een neurotransmitter, of overdracht stof genaamd adenosine, om je te vertellen dat je moe bent. Hoe meer adenosine je opbouwt, hoe vermoeider je gaat voelen. Wanneer je cafeïne inneemt voorkomt dat de werking van adenosine op je hersenen, waardoor je je alerter en wakkerder voelt.
Het goede nieuws is dat, voor de meeste mensen, de tolerantie voor cafeïne alleen geldt voor de effecten op hartslag, bloeddruk en de negatieve bijwerkingen zoals nervositeit, bijvoorbeeld. Grote kans dat je geen tolerantie zal opbouwen voor de alertheid en waakzame effecten van koffie.
Toch is er ook een ander soort tolerantie die je moet afwegen. Klaar voor een beetje neurowetenschap?
Je hersenen houden niet van veranderingen en zijn goed in het behoud van de status waarin iemand zich bevindt. Als je bijvoorbeeld een medicijn regelmatig inneemt, leert je brein wanneer het geneesmiddel er weer aankomt en maakt zich klaar om de gevolgen ervan aan te pakken.
Stel dat je elke ochtend koffie drinkt, dan pikken je hersenen signalen op (de geur van de koffie, het bezig zijn met het espresso apparaat, de capsules klaar leggen, de kopjes, enzovoort) die ze associëren met de aankomst van cafeïne. Wanneer je klaar bent en je koffie apparaat uit zet, beginnen je hersenen je vermoeid te maken, minder alert, etc. om de boost die de cafeïne je zal geven vooraf te annuleren. Als resultaat zal je het effect van koffie minder gaan voelen, je wordt slaperig en blijft slaperig wanneer je koffie ruikt van iemand anders omdat je de boost van cafeïne mist. Zo'n verschijnsel heb je met alcohol, pijnstillers en eventueel met koffie.
Maar deze op een stimulans gebaseerde tolerantie kan gehackt worden. Je moet de associatie die je hersenen maken tussen koffie en cafeïne zien te breken. Je kan het volgende proberen:
• Niet elke dag koffie drinken
• Een kopje koffie en een kopje cafeïnevrije koffie drinken in de middag. De helft van je tijd krijg je cafeïne, de andere helft cafeïnevrij, en je hersenen zullen koffie niet langer met cafeïne associëren. Ze zullen ook cafeïne niet meer met de ochtend associëren, waardoor je makkelijker wakker wordt.
• De plek veranderen waar je de koffie drinkt. Als je een psychoactieve stof inneemt, registreren je hersenen waar je bent, maar het zal ze meer moeite kosten om een associatie te maken als je van plek blijft veranderen. Dus als je meestal van je kopje koffie in de keuken geniet, neem het af en toe mee naar je werkkamer of, nog beter, ga twee, drie keer per week met je koffie een eindje wandelen.
• Breng je hersenen een beetje in verwarring. Je koffie heeft een betere werking wanneer het op een door je hersenen onverwachte moment komt.
Activeert koffie de afgifte van cortisol?
Wanneer je gestrest bent, komt cortisol vrij. Cortisol is het beruchte hormoon dat, in hoge doses, de hersenfunctie remt, de stofwisseling vertraagt, spieren afbreekt en de bloeddruk verhoogt. Wel eens in paniek geraakt bij een openbare toespraak en alles vergeten wat je wilde zeggen? Dat is hoe het voelt bij een krachtige stoot van cortisol. En het cortisol verlagen helpt de stress verminderen.
Toch is cortisol niet helemaal slecht. In feite is het noodzakelijk om te kunnen functioneren. Cortisol heeft zijn piek in de ochtend en helpt je wakker worden, en is nuttig om je hoeveelheid spanning aan te geven, zodat je weet wanneer je moet vertragen of stoppen met iets dat teveel druk op je legt. Cortisol verlaagt ook ontstekingen en dat is gedeeltelijk de reden waarom je lichaam het afgeeft als reactie op bijvoorbeeld een training die je spierweefsel afbreekt.
Een laag cortisol niveau is ook een probleem. Onvoldoende cortisol doet je vermoeid voelen, emotioneel en angstig. Zorg dus dat je cortisol niet chronisch te hoog of te laag is en je kan de kleine hormoon in je voordeel laten werken.
Een veelgehoord argument tegen het drinken van koffie is dat het leidt tot de afgifte van cortisol, maar (vergeef ons als we een beetje pietluttig zijn) dat klopt niet helemaal. Het is de cafeïne die zorgt voor de afgifte van cortisol. Dat cafeïne je alerter maakt komt in feite voor een deel door de toename van cortisol.
Weet je nog dat we het gehad hebben over hoe je een tolerantie opbouwt voor sommige effecten van cafeïne, maar niet voor andere? De afgifte van cortisol is één van de effecten waarvoor je tolerantie opbouwt. Als je cafeïne alleen zo nu en dan binnenkrijgt, geeft dat een grote boost van cortisol. Maar als je cafeïne dagelijks inneemt (door bijvoorbeeld elke ochtend koffie te drinken) zal je lichaam het effect van cortisol verzachten. Er ontstaat nog altijd een afgifte van cortisol, maar niet genoeg om je zorgen over te maken, tenzij je cortisol al uit balans is.
Is koffie zelf (los van cafeïne) een oorzaak van cortisol afgifte? Mycotoxinen wel, althans in muizen en bij mensen veroorzaken ze ontstekingen (een algemene oorzaak van cortisol afgifte). Het is moeilijk te zeggen of schimmelvrije koffie het cortisol verhoogt.
Los hiervan, suggereren studies dat cafeïne, bij dagelijks gebruik, verantwoordelijk is voor de afgifte van milde cortisol. Voor de meesten van ons, moet die kleine stimulans geen probleem zijn.
Reacties
Wees de eerste om te reageren...